30 ส.ค.65 - วันนี้เป็นวันฉลามวาฬโลก BackboneMCOT พาไปทำความรู้จักกับยักษ์ใหญ่ใจดีแห่งท้องทะเล กับเรื่องลึกที่ไม่ลับ ที่ซ่อนอยู่ในยักษ์ใหญ่ใจดีตัวนี้มากขึ้นกว่าเดิมอีก
ทุกวันที่ 30 สิงหาคม ของทุกปี ๆ ทั่วโลกยกให้เป็น “วันฉลามวาฬโลก” ยักใหญ่ที่แสนใจดีต่างจากชื่อที่นำหน้าด้วยคำว่า “ฉลาม” เจ้ายักษ์ใหญ่แห่งท้องทะเลตัวนี้ รู้หรือมั้ยว่า มีเรื่องลึกลับที่ไม่ลับซ่อนอยู่ ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีฝ่ายกิจการพิเศษ คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในฐานะผู้เชี่ยวชาญทางทะเล ให้ข้อมูลไว้ว่า
- “ฉลามวาฬเป็นปลา ที่หายใจด้วยเหงือก หางตั้งฉากกับพื้นโบกซ้ายขวา” ไม่ใช่วาฬหายใจด้วยปอด หางขนานกับพื้นโบกขึ้นลง
- ฉลามวาฬ เป็นปลาใหญ่ที่สุดในโลก ยาวเกิน 10 เมตร แต่ปรกติยาว 8 เมตร ก็ถือว่ายอดเยี่ยมแล้ว
- แม้เป็นฉลาม แต่ไม่กินคน ไม่กินปลา อาหารหลักคือแพลงก์ตอน
- ฉลามวาฬพบได้แม้กระทั่งที่ผิวน้ำ นอกจากนักดำน้ำแล้ว คนทั่วไปก็มีสิทธิเห็น
- ฉลามวาฬว่ายตระเวนไปเรื่อย รัศมีกว้างมาก จึงอาจเจอตามที่ต่างๆ ไม่อยู่เป็นหลักแหล่ง
- เราแยกฉลามวาฬได้จากลวดลาย และร่องรอยอื่น ๆ จึงสามารถระบุได้ว่ามีฉลามวาฬกี่ตัว เพราะแต่ละตัวแตกต่างกัน
- รายงานจากกรมทะเลในปี 2565 พบ ฉลามวาฬ 40 ตัว (จำนวนตัว ไม่ใช่จำนวนครั้งที่เจอที่มีเยอะกว่านั้นมาก)
- อ่าวไทย 21 ตัว อันดามัน 19 ตัว (ซึ่งอาจมีมากกว่านี้ เพราะฉลามวาฬว่ายน้ำไปเรื่อย ไม่อยู่เฉพาะน่านน้ำไทย) (เน้นย้ำว่าเฉพาะปีนี้ ไม่ได้รวมหลายปี จึงอาจมีจำนวนน้อยกว่าที่เคยอ่านหรือได้ยินมา)
- จุดเจอฉลามวาฬบ่อยสุดในปี 65 เรียงตามลำดับ ได้แก่ หินแปดไมล์ ชุมพร/เกาะเต่า กระบี่ และโลซิน ทั้ง 4 แห่งนี้ ชุมพรกับกระบี่ไปง่ายสุด แต่ถ้าแปดไมล์กับโลซิน คงเป็นกลุ่ม SCUBA เท่านั้น
- การดำน้ำดูฉลามวาฬ ต้องใช้ความระมัดระวัง อย่าจับแตะ อย่าเข้าใกล้เกินเหตุ จอดเรือลอยลำนิ่งเมื่อน้องเข้ามา
- ฉลามวาฬอาจติดเครื่องมือประมงแบบไม่ตั้งใจ พี่ ๆ ชาวประมงก็ช่วยกันปล่อยเป็นประจำ 🙏🏼
- ฉลามวาฬเป็นสัตว์สงวน ปัจจุบัน สถานการณ์ฉลามวาฬยังดูดี ไม่มีเรื่องน่าเป็นห่วงในภาพรวม
- ฉลามวาฬคือตัวแทนทะเลไทย สร้างประโยชน์ให้มากมาย โดยเฉพาะการท่องเที่ยว
- ฉลามวาฬยังเป็นความประทับใจแรกเริ่มของนักดำน้ำทุกท่าน
- ปลดล็อคฉลามวาฬได้เมื่อไหร่ ความรักบนบกของพวกท่านจะสุขสมเบิกบานเสมอไป
ฉลามวาฬ “ยักษ์ใหญ่ที่ใกล้สูญพันธุ์”
ฉลามวาฬ (Rhincodon typus) เป็นปลาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก จัดเป็นปลากระดูกอ่อน
•
อาศัยอยู่ในทะเลเขตร้อนและเขตอบอุ่น ตามแนวปะการังที่ความลึกไม่เกิน 700 เมตรสำหรับในประเทศไทยมีรายงานการพบปลาฉลามวาฬทั้งฝั่งอ่าวไทย และอันดามัน
- สถานภาพการอนุรักษ์ สถานภาพการอนุรักษ์ในระดับโลก โดยการจัดอันดับของ IUCN (2018) คือEndangered (EN) หรือ ใกล้สูญพันธุ์
- สถานภาพการอนุรักษ์ในประเทศไทย เป็นสัตว์ป่าสงวน ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าพ.ศ.2562
สาเหตุที่ทำให้ฉลามวาฬลดจำนวนลง
- เหตุหนึ่งที่ทำให้ฉลามวาฬลดจำนวนลงคือจากการทำการประมง แม้ว่าตัวฉลามวาเองจะไม่ใช่เป้าหมายหลักแต่มันก็ติดเครื่องมือประมงบ่อยและครีบของมันก็มีขนาดใหญ่และราคาดี
- อีกสาเหตุหนึ่งคือการนิยมดำน้ำดูฉลามวาฬซึ่งทำให้เรือเข้าไปใกล้ฉลามวาฬและถูกเรือชนเป็นประจำ
- ปัญหาเรื่องไมโครพลาสติก ที่ติดมากับแพลงก์ตอน นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าสารพิษที่สะสมอยู่ในไมโครพลาสติกจะส่งผลกระทบต่อกระบวนการทางชีวภาพ และส่งผลเสียต่อชีววิทยาการสืบพันธุ์ของฉลามวาฬได้
