ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกันว่า Digital Twin คืออะไร? แปลตามศัพท์ Digital Twin คือ ฝาแฝดดิจิทัล เป็นการสร้างโมเดลจำลองเสมือนจริง จากสิ่งที่มีจริงๆ อ่านแค่นี้อาจจะรู้สึกว่าเรากำลังพูดถึงโมเดลธรรมดา ไม่เห็นต้องเป็นดิจิทัล ดิจิทัล ทวิน คือ แบบจำลองที่สร้างขึ้นให้เหมือนของจริงทุกกระเบียดนิ้วเสมือนเป็นฝาแฝด
Digital Twin มีไว้เพื่อ ทดลองทดสอบ กับแฝดเสมือนก่อนที่จะเปลี่ยนแปลงจริงที่ต้นแบบทางกายภาพ ดิจิทัลทวิน มีในหลายอุตสาหกรรม ตั้งแต่อุตสาหกรรมการผลิต จนถึง การออกแบบรถยนต์ การพัฒนาสมาร์ตซิตี้ การจำลองการรักษาโรค การผ่าตัด ฯลฯ ดิจิทัล ทวิน จึงเป็นการทดลองเพื่อลดความเสี่ยง ทดลองเพื่อเก็บข้อมูลในการปรับจูนเปลี่ยนแปลงต้นแบบทางกายภาพ การพัฒนาเมืองอัจฉริยะ หรือ Smart city ถ้าเราปรับปรุงเปลี่ยนแปลงเมือง ทันทีที่มีแผนพัฒนาหากสำเร็จก็ดีไป ถ้าเกิดความผิดพลาดย่อมเกิดความเสียหาย
Digital Twin กับ Smart City รวมกันเรียกว่า Digital Twin City เป็นการวางแผนสร้างเมืองอัจฉริยะบนระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เริ่มตั้งแต่การวางผังเมือง การออกแบบพัฒนาเมือง เมืองดิจิทัล จะต้องตรงกับเมืองทางกายภาพจะถูกสร้างขึ้นใหม่ในพื้นที่ดิจิทัล ด้วยการจำลองภาพสามมิติ การตรวจสอบแบบไดนามิก การวินิจฉัยตามเวลาจริง การทำนายที่แม่นยำของระบบผลที่ได้จะเหมือนกับเมืองจริงๆ เพื่อเอามาประมวลผลแล้วทำแผนพัฒนาเมืองอัจฉริยะ เป็นการลดความเสี่ยงในการลงทุนพัฒนาเมือง การเลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสม
ดิจิทัลทวิน นอกจากมีโครงสร้างพื้นฐานทางไอทีแล้วต้องมี ข้อมูล มีเทคโนโลยีการวิเคราะห์ข้อมูล หรือ Machine Learning เพื่อทำนายเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้น เทคโนโลยีการสร้างโมเดลจำลอง และเทคโนโลยีโครงสร้างพื้นฐานของการเชื่อมระบบเข้าด้วยกัน เช่น Cloud Computing, Edge Computing ทำให้สามารถทำงานร่วมกันได้ดี
สรุปว่า Digital Twin City คือการจำลองการสร้างเมืองอัจฉริยะ ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลขั้นสูง เพื่อให้การทำเมืองอัจฉริยะจริงตรงตามเป้าหมายที่สุด มีความผิดพลาดน้อยที่สุดเมื่อพัฒนาเมืองขึ้นมาแล้วทำให้ชาวเมืองพึงพอใจและมีความสุข
เรื่องและภาพ : ทศพล กลิ่นสุคนธ์ ทีมระบบไซเบอร์-กายภาพ (CPS) กลุ่มวิจัยไอโอทีและระบบอัตโนมัติสำหรับงานอุตสาหกรรม (IIARG) ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ(เนคเทค สวทช.)